Data e postimit: 2014-01-05 13:13:31
Lexime: 10580
Perfytyrimi i se keqes sipas popujve dhe besimeve fetare
Lloji: Ese shpjeguese
Tema: Perfytyrimi i se keqes sipas popujve dhe besimeve fetare
Autori: Kris Hasa
Shkolla: Petro Nini Luarasi
Klasa: 12D
Qyteti: Tirane
E-mail: kris-hasa@hotmail.com


E keqja ka nje perfytyrim te ndryshem dhe te ngjashem njekohesisht midis mitologjise se popujve dhe besimeve te ndryshme fetare.

Ne mitologjine antike Greke dhe Romake
Greket e lashte lidhnin gjithcka me perendite dhe me krijesat e mbinatyrshme. Perendite nuk mund te konsideroheshin positive ose negative. Veprat e tyre varionin ne kete aspekt. Vete Zeusi, ati i perendive, kishte kryer nje numer te madh veprash te shemtuara. Megjithate ekzistojne shume krijesa te liga te mbinatyrshme ne mitologjine greke. Mund te permendim:
1. Meduzen – Shtriga e vetme e vdekshme. Nje perendi i zemeruar e shnderroi ate ne nje gjarper, ne nje perbindesh aq te shemtuar sa kushdo qe e shikonte kthehej ne gur.
2. Steno – Motra e Meduzes. Thuhej qe kishte nje bukuri trullosese me perjashtim te faktit qe kishte gjarperinj ne vend te flokeve.
3. Argus – Nje perbindesh me 100 sy i cili mbronte thesaret e Heres.
4. Serberus – Nje qen me 3 koke i cili sherbente si roje per Hadin, perendine e nentokes.
5. Cikllopi – Gjigand me 1 sy, bir i Poseidonit.
6. Hidra – Gjarper me 9 koke. Gjaku i saj kishte veti toksike.
7. Minotauri – Krijese gjysem de mi cili qendronte ne Minos.
8. Shila – Perbindesh 6 kreresh, mbronte nje shpelle ne det.
9. Sirenat – Femra gjysem peshk, joshnin me kengen e tyre te jashtezakonshme lundertaret deri sa i conin ne vdekje duke i perplasur me shkembinjte.
10. Ekidna – Grua gjysem njeri gjysem gjarper. Nena e pothuaj gjithe perbindeshave ne mitologjine greke.

Gjithe keto krijesa te japin ide mbi menyren se si e shihnin greket te ligen. Prania e figures se gjarperit eshte mbizoteruese. Paraqitja me shume krere gjithashtu linte nje imazh negativ tek ta. Nuk eshte e vertete se greket shihnin te shemtuaren si te ligen. Krijesat negative si Meduza, Steno dhe Sirenat kishin nje bukuri ekstreme. Pa kjo verteton qe ne fakt greket nuk shihnin te shemtuaren si te keqe, por ekstremin.
Nga ana tjeter Romaket kur pushtuan territoret Greke e huazuan totalisht mitologjine e ketyre te fundit. Perpunimi i mitologjise qendronte vetem ne ndryshimin e emrave te figurave.

Ne mitologjine Rumune
Mitologjia Rumune eshte mese e ndikuar nga mitologjia Greke dhe sidomos ajo Romake. Pas nenshtrimit tek Perandoria Romake populli rumun pesoi nje transformim themelor ne cdo aspekt, duke filluar nga gjuha e duke perfunduar tek zakonet dhe mitologjia.
Figura me e njohur e te liges ne Rumani eshte Vampiri. Jane krijesa pa shpirt, te cilat ushqehen me gjak njeriu. Shpesh i referohen si „te vdekurit e gjalle“. Nga pamja fizike jane imagjinuar si njerez, por me dhembe te mprehte e te gjate, me lekure me ngjyre shume te zbardhur dhe me floke te zi. Jane te pavdekshem, me perjashtim te pranise se rrezeve te diellit, te cilat e kthejne ne hi. Per kete arsye ata flejne gjate dites ne arkivolet e tyre dhe zgjoen naten qe te gjuajne per viktima. Kafshimi i tyre ka aftesine te ktheje viktimen ne vampir. Terminologjia e fjales Vampir eshte ende mese e diskutueshme, madje nje teori perfshin gjuhen shqipe duke thene se fjala vampir rrjedh nga fjala ‚dhampir’ (dham-dhembe, pir-pires).
Figura me e njohur si vampir eshte Konti Drakula. Si person ai nuk eshte i trilluar. Vlad Drakula ka ekzistuar vertet, ne vitet 1400 ka sunduar rajonin e Uallakise si princ. Ishte nje tiran, krimet e te cilit varionin ne tortura nga me mizoret. Dukej se ai e shijonte kete. Mbase kjo ka qene arsyeja per perfytyrimin e tij si vampir.


E keqja sipas Krishterimit dhe Islamit
Krishterimi dhe Islami kane figure te perbashket mbi te keqen. Ky do te ishte Djalli. Perfytyrimi i djallit eshte i ndryshem, megjithate disa tipare jane te pergjithshme. Djalli eshte nje krijese me pamje te erret, me krahe te medhenj te zinj e me lekure te kuqe. Ndonjehere perfytyrohet me brire te zinj dhe me fytyre demi. Ndryshimi ne konceptin e djallin ne islam dhe krishterim qendron ne faktin se djalli trajtohet ne Bibel si nje kundershtar me forca pothuaj se te parabarta me Zotin, kurse ne islam si nje i nenshtruar i zotit.
Kurani shpjegon se kur Allahu krijoi njeriun e pare, Adamin, ai urdheroi gjithe engjejt perreth te peruleshin para tij. Te gjithe u binden, me perjashtim te Shejtanit (Djalli ne gjuhen e Kuranit) i cili mendonte se Adami ishte krijese inferiore perballe vetes se tij. Kjo sepse Shejtani ishte krijuar nga zjarri kurse Adami nga balta dhe sipas Shejtanit zjarri ishte me i cmuar se balta. Allahu i zemeruar e debon Shejtanit nga Parajsa dhe e dergon ne Ferr, nje vend i flakte i cili u krijua nga Allahu per njerezit e lig. Shejtani ishte denuar te qendronte perjetesisht ne ferr e te ndeshkonte te keqijte pasi Allahu e kishte detyruar.

Nga ana tjeter ne krishterim Djalli, ose sic i referohen vendet e krishtera, Satani ishte nje kundershtar i zotit, por ky i fundit dhe e mira fitonin cdo beteje. Satani u shfaq para gruas se pare, Eves ne formen e nje gjarpri, i cili e shtyu te hante te vetmin frut te ndaluar, mollen. Ngrenia e molles solli djallezine tek njerezit dhe ata u kthyen ne te vdekshem.

Si perfundim, perfytyrimi ne besime dhe kultura te ndryshme eshte i ndryshem po aq sa dhe i ngjashem. Historia ka mundesuar ndikimin e kulturave ne kultura te tjera pas pushtimeve dhe lufterave te shumta. Kjo ka sjelle ndryshimin dhe nderthurjen e perceptimit te kultures, historise dhe mitologjise duke perfshire keshtu imagjinaten per te ligen.

Vepra te ngjashme
Autori: Liza · Lloji: Analize letrare · Tema: Prometeu
Miti i Prometeut permbledh historine e cdo heroi qe ka egzistuar... Prometeu njihet si krijuesi i njeriut te pare prej balte dhe titani qe solli "zjarrin e zhvillimit" njerezimit... Zjarri ishte privilegji i vetem i perendive por Prometeu duke mos dashu...
Autori: Dorina.D · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Bukuria eshte e shemtuar kur eshte vetem fizike.
Bukuria eshte persosmeri e hidhur, do te thoja une. Pasi te kesh pire nektarin e saj, pasi te kesh shijuar me nje gllenjke substancen e saj te embel, bukuria kthehet si ato shurupet qe na jepnin kur ishim te vegjel, kthehet e hidhur dhe e neveritshme. "B...
Autori: Petraq · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Pabarazia gjinore ne Shqiperi. Shkaqet qe e kane sjelle.
Pabarazia gjinore, nje fenomen shume i hasur kudo ne bote, sidomos ne Shqiperi. Pak nga pak ne shoqerite moderne, ne vendet perendimore ky fenomen i cili eshte kthyher mjaft shqetesues sidomos ne shekullin e fundit, po merr fund. Ne Shqiperi, sidomos gjat...
Autori: XHINA · Lloji: Ese e krahasim-kontrastit · Tema: DY PERSONAZHE ME NGJASHMERI SHPIRTERORE POR ME KONTRASTE FIZIKE
NJE SHPREHJE E DEGJUAR THOTE QE DO TE THOTE MOS E SHIKO NGA PAMJA POR NGA BRENDESIA,SE CFARE PERMBAN CDO FAQE E KETIJ LIBRI.KJO GJE VLEN EDHE PER KUAZIMODON,NJE KAMBANAR I THJESHTE DHE SHUME I SHEMTUAR NE SYTE E CDO NJERIU.ISHIN PIKERISHT PAMJA E TIJ FIZI...
Autori: Dorina. D · Lloji: Ese shpjeguese · Tema: Heroizmi i Vertete
Heorizmi eshte nje perpekje e shquar qe tregon guxim dhe virtyte. Heroizmi I ben njerezit qe te kryejne akte te jashtezakonshme ne sherbim te Zotit, njerezve ose vendit. Sot, heroizmi eshte konsideruar te kete nje qenie fantastike brenda tij qe eshte sup...
Autori: Anna Cani · Lloji: Ese filozofike · Tema: Racizmi sipas meje
Racizmi eshte "ushqimi" i intelektit te njerezve duke i bere ata te besojne se jane superiore ndaj dikujt tjeter,kjo duke u mbeshtetur vetem ne faktin se dikush perben sasi me te madhe melanine se dikush tjeter. Racizmi eshte si nje "semundje" e cila prek...
Autori: emili · Lloji: Analize letrare · Tema: iliada
AKIL PELIDI HEROI I FAMSHEM I LUFTES TROJANE,TIPI IDEAL I KOHERAVE HOMERIKE.HOMERI TE ILIADA NA JEP NJE KUADER TE [PLOTE MBI PREJARDHJEN JETEN DHE LUFTEN E ALILIT,KURSE TE ODISEJA SHKRUAN PER NDERIMET QE JU BENE PASI VDIQ. SIPAS MITOLOGJISE KA QENE BIRI I...
Autori: Geraldo Xhina · Lloji: Ese filozofike · Tema: Racizmi
Racizmi eshte ushqimi i intelektit te njerezve duke i bere ata te besojne se jane me superiore ndaj dikujt tjeter,kjo duke u mbeshtetur vetem ne faktin se dikush perben sasi me te madhe melanine se dikush tjeter.Racizmi eshte nje 'semundje' qe prek vetem ...
Autori: bilal xhaferri · Lloji: Fabul · Tema: flitet per kryengritjet e medha illire te viteve 6-9 me sakt flitet per kohen ilire
Iliada Iliada qe eshte nje nder veprat me te njohura Homerike ngerthen ne vete kenget. mbi luften legjendare te Trojes. Sipas Legjendes shkaktar kryesor i kesaj lufte ishte nje gosti perendish ku nuk ftohet perendesha e grindjes, nga zemerimi ajo ...
Autori: homeri · Lloji: Fabul · Tema: tema kryesore eshte odiseu dhe familja e tij
Iliada Iliada qe eshte nje nder veprat me te njohura Homerike ngerthen ne vete kenget. mbi luften legjendare te Trojes. Sipas Legjendes shkaktar kryesor i kesaj lufte ishte nje gosti perendish ku nuk ftohet perendesha e grindjes, nga zemerimi ajo...
Autori: Xhesik Luarasi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Prometeu i mberthyer
Ishin thjesht lojtaret e nje bote plot gabime. Ishin te destinuar per te qene "injorante", per te mos e patur kurre flaken e dijes.A mos ishin gje kukullat e perendive? Po ashtu ishin.Fati i tyre qendronte ne doren e nje despoti te pameshirshem,egoja e te...
Autori: Arss Rey · Lloji: Analize letrare · Tema: Gjakmarja ne SHQIPERI
Shqiperia eshte nje vend i madh,nje vend i europianizuar,nje vend oi cili tashme njehet pothuaj nga e gjithe bota.Nje vend i cili ne aspektet kryesore te jetes eshte mjaf i zhviluar.Shiperia eshte nje vend qe ka mere krenar miliona shqipetare ,qe te jene ...
Autori: Viontina · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Vuajtje
‘’Nje stacion imagjinar do te ishte perfekt per te njohur historine tone.Kthehem 68 vite pas, ne kohen kur mbizoteronte nje zot nazist, I etur vetem per gjak.Shoh veten te veshur me lecka te grisura, e mbuluar nga pluhuri e balta.E vetmja zhurme qe m...
Autori: REA SERANLLARI · Lloji: Ese pershkruese · Tema: "Prometeu,nje hero i vetmuar"
Prometeu eshte heroi i pare i humanist ne te gjithe historine e letersise dhe eshte nje figure e adhuruar per shume artiste e poete. Ai kreu nje akt human ne kohen kur njerezimi ndodhej ne erresire,injorance dhe varferi.Prometeu u rrembeu perendive...




Komentet e fundit!

Emri: megi poci
Email: megi.poci@gmail.com
Komenti: Per mendimin tim duhet te ishte me e permbledhur.



Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name
Emri:
Email:
Komenti:
Pyetje sigurie
Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =


Copyright © 2011 - 2024 YourLiterary.com | Shqip | Mobile version. All Rights Reserved
Powered by YourLiterary.com